MİRASÇILIKTAN ÇIKARMA (MİRASTAN ISKAT)

Türk Medeni Kanunu 510-513 maddeleri arasında mirasbırakanın mirasçısı olan birini mirasından mahrum bırakabilme şartları ve usulleri işlenmiştir bu maddeler:

Madde 510- Aşağıdaki durumlarda mirasbırakan, ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilir: 1. Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse, 2. Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse.

Madde 511- Mirasçılıktan çıkarılan kimse, mirastan pay alamayacağı gibi; tenkis davası da açamaz. Mirasbırakan başka türlü tasarrufta bulunmuş olmadıkça, mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa mirasbırakanın yasal mirasçılarına kalır. Mirasçılıktan çıkarılan kimsenin altsoyu, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi saklı payını isteyebilir.

Madde 512- Mirasçılıktan çıkarma, mirasbırakan ancak buna ilişkin tasarrufunda çıkarma

sebebini belirtmişse geçerlidir.

Mirasçılıktan çıkarılan kimse itiraz ederse, belirtilen sebebin varlığını ispat, çıkarmadan

yararlanan mirasçıya veya vasiyet alacaklısına düşer.

Sebebin varlığı ispat edilememiş veya çıkarma sebebi tasarrufta belirtilmemişse tasarruf,

mirasçının saklı payı dışında yerine getirilir; ancak, mirasbırakan bu tasarrufu çıkarma sebebi

hakkında düştüğü açık bir yanılma yüzünden yapmışsa, çıkarma geçersiz olur.

Madde 513- Mirasbırakan, hakkında borç ödemeden aciz belgesi bulunan altsoyunu, saklı

payının yarısı için mirasçılıktan çıkarabilir. Ancak, bu yarıyı mirasçılıktan çıkarılanın doğmuş ve

doğacak çocuklarına özgülemesi şarttır.

Miras açıldığı zaman borç ödemeden aciz belgesinin hükmü kalmamışsa veya belgenin

kapsadığı borç tutarı mirasçılıktan çıkarılanın miras payının yarısını aşmıyorsa, mirasçılıktan

çıkarılanın istemi üzerine çıkarma iptal olunur.

MADDE 510 İNCELEMESİ:

Ağır suç, ceza hukuku hükümlerine göre değil, sübjektif kıstaslara göre ailevi ve sosyal açıdan değerlendirilir. Özellikle uygulamada karşılaşılan iftira suçu bunun tipik bir örneğidir. Böyle bir fiile dayanarak mirastan ıskat için failin işlediği fiil sebebiyle mahkûm olması zorunlu değildir. Soruşturmanın zamanaşımı, af vb. sebeplerle sonuçsuz kalması mirastan ıskata engel olmaz. Ağır suçun mirasçılıktan çıkarma sebebi olabilmesi için hukuka aykırı olması gerekir. Başka bir ifadeyle meşru müdafaa, ıstırar hali gibi sebeplerle yapılan fiiller zarara sebebiyet verse de hukuka uygun olduğundan mirastan ıskat sebebi yapılamaz.

Kanunda ifade edildiği üzere fiilin doğrudan mirasbırakana ya da yakınlarına karşı işlenmesi sonucu değiştirmez. Elbette burada yakın kavramına kimlerin girdiği önem arz eder. Yakınlar mirasbırakanın sevinciyle sevindiği, üzüntüsü ile üzüldüğü kişilerdir. Bu bakımdan mirasbırakanın yakın arkadaşına yönelik bir eylem de mirasçılıktan çıkarmaya sebep olabilir.

Aile hukukundan doğan yükümlülükler de sınırlanması mümkün olmayan bir genişliğe sahiptir. Kusurlu bir davranışıyla aile bağlarını zedeleyen ya da bozan saklı paylı mirasçının miras hakkının elinden alınması da söz konusu olabilir. Bu kapsamda; nafaka borcunun ifa edilmemesi (TMK m.364), ana-baba ve çocuklar arasındaki yükümlülüklerin ifa edilmemesi (TMK m.322), eşler arasındaki sadakat yükümlülüğünün ihlal edilmesi gibi aileye müteallik eylemler söz konusu olabilir. Boşanmaya konu olmuş ancak henüz boşanmanın gerçekleşmediği durumlarda da bu eylemler çıkarma sebebi kabul edilebilir.

Mirasçının aile evini terk etmesi, kaçması, genel ahlak ve adaba aykırı faaliyette bulunması, ailenin saygınlığına aykırı eylemleri ile anne/babasına karşı yükümlülüklerin ihlali, mirasbırakanın hastalığıyla ilgilenmemesi ve ona karşı tasvibi mümkün olmayan eylem ve söylemleri ile kötü muamelesi çıkarma sebebi teşkil etmektedir.

Mirasbırakana ilgi göstermemek ve ticari ilişkileri sebebiyle mirasbırakanın mağduriyetine sebebiyet vermek ve mirasçı kaynaklı saldırıların söz konusu olması mirasçılıktan çıkarma sebebi oluşturur.

MİRASÇILIKTAN ÇIKARILAN BİR KİŞİNİN YAPMASI GEREKENLER:

• Mirasçılıktan çıkarılan kişi sürelere özen göstermeli ve mirasçılıktan çıkarıldığını öğrendiği tarihten itibaren hak düşürücü sürelerin başladığını bilmelidir.
• Mirasçılıktan çıkarılan haklarını korumak, tenkis ya da iptal davası açmak bakımından çıkarmaya dair bütün belgeleri toplamalı ve avukat yardımıyla bu süreci yönetmelidir.
• Çıkarma sebeplerinin varlığı veya yokluğuna dair belgeler mutlaka elinde olmalı,mahkeme evrakını mahkemeye sunmaya hazır hale getirmelidir.
• İspat yükü bakımından mirasçılıktan çıkarılmaya dair delillerin mevcut olmasına özen göstermelidir.

Uzun ve detaylı belgeleme süreci ve devamındaki hukuki sürecin takibi için mutlaka uzman bir avukat desteği alınarak olası bir hak mahrumiyetinin önüne geçilmelidir.