HAKİMİN CEZAİ SORUMLULUĞU
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun üçüncü bölüm, ikinci ayırımda “Hakimin Hukuki Sorumluluğu” başlığı altında 46. madde vd. ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Hakimin yargılama sürecinde kanunda tahdidi olarak belirlenmiş eylemlerden birisini gerçekleştirmesine bağlı olarak birtakım zararlara neden olması halinde hakimin hukuki sorumluluğu doğabilecektir.
HAKİMİN CEZAİ SORUMLULUĞU KANUN DA ŞU ŞEKİLDE DÜZENLENMİŞTİR:
MADDE 46- (1) Hâkimlerin yargılama faaliyetinden dolayı aşağıdaki sebeplere dayanılarak
Devlet aleyhine tazminat davası açılabilir:
a) Kayırma veya taraf tutma yahut taraflardan birine olan kin veya düşmanlık sebebiyle hukuka aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması.
b) Sağlanan veya vaat edilen bir menfaat sebebiyle kanuna aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması.
c) Farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin bir kanun hükmüne aykırı karar veya hüküm verilmiş olması.
ç) Duruşma tutanağında mevcut olmayan bir sebebe dayanılarak hüküm verilmiş olması.
d) Duruşma tutanakları ile hüküm veya kararların değiştirilmiş yahut tahrif edilmiş veya söylenmeyen bir sözün hüküm ya da karara etkili olacak şekilde söylenmiş gibi gösterilmiş ve buna dayanılarak hüküm verilmiş olması.
e) Hakkın yerine getirilmesinden kaçınılmış olması.
(2) Tazminat davasının açılması, hâkime karşı bir ceza soruşturmasının yapılması yahut mahkûmiyet şartına bağlanamaz.
(3) Devlet, ödediği tazminat nedeniyle, sorumlu hâkime ödeme tarihinden itibaren bir yıl içinde rücu eder.
HMK md. 46 ve devamında yer alan maddeler, hâkimlerin yargısal faaliyetleri sırasında bu faaliyetle ilgili verdikleri zararlar açısından uygulanmaktadır. Buna karşılık hâkimlerin, yargılama faaliyeti sırasında olmakla birlikte bu faaliyetle ilgisi olmayan veya yargılama faaliyeti dışında bir fiille başkalarına zarar vermeleri hâlinde (örneğin hâkimin, görevini ifa ederken, göreviyle ilgisi olmayacak şekilde bir kimseye hakaret etmesi gibi) 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu md. 49 ve devamında yer alan haksız fiil sorumluluğuna ilişkin hükümler uygulama alanı bulacak ve genel mahkemelerde hâkime doğrudan tazminat davası açılacaktır.
Kanun maddesinde düzenlenen, hakimlerin cezai sorumluluğu konusu hakkında yapılacak işlemler kanun maddesinde geçen maddeler sebebiyle mağdur olmuş kişinin ivedi bir şekilde bu konu hakkında işlem başlatması gerekir kanunlarımız hiçbir vatandaşın mağdur olmayacağı şekilde düzenlenmiştir. Bu doğrultuda görevini kötüye kullanan hakim hakkında gerekli işlemleri yasal temsilcisi yani avukatı aracığıyla yapması kişinin yararına olacaktır.
Bu konuda daha önce çıkan emsal kararlar da mevcuttur bu kararlardan yola çıkarak vatandaşın hiçbir zaman bir hakimin görevi kötüye kullanması sonucu veya yapılan bir hata sonucu mağdur olmayacağının garantisi vardır.
